De bekers van San Marino

San Marino wint niet veel. Je zou daarom verwachten dat iedere beker die wordt binnengehaald met veel eerbied wordt behandeld. Niets is minder waar. Rondlopend in het lege stadion vond ik een kantoortje. Daar stonden twee trofeeën. Een soort Beker met Grote Oren en een heel kekke met een naakte, gouden vrouw. In plaats van vegeteren op een mooi plekje in de prijzenkast doen ze dienst als deuropenhouder en asbak.

Tre Penne: de topclub van San Marino

In het Stadio Fonte dell’Ovo zit Fabio een shaggie te rollen. Voor hem liggen twee lege blikken bier, een pion, een hele tray met nog meer bier, een bal en een doos Aperol. Hij rust uit na de wedstrijd die hij zojuist heeft gespeeld. Het was een duel tussen Tre Penne en de supporters van deze club. Tre Penne is niet zomaar een club: het is de kampioen van San Marino en speelde twee maanden eerder nog Champions League. Het is de enige San Marinese club die ooit een Europees duel won en ook de enige club met een fanatieke aanhang: TCS ’11 Ultras, die een gespierde, sigaarrokende vis als logo hebben.

Ondanks de status van topclub heeft niemand bij Tre Penne vedetteneigingen. Spelers en fans drinken samen een biertje en wisselen de laatste nieuwtjes uit. Afstand is er niet. Dat zou ook vrij vreemd zijn, want de spelers zijn grotendeels amateurs die veelal voor een onkostenvergoeding spelen. Het grote verschil is alleen dat de spelers van Tre Penne beter zijn in voetbal. Even hiervoor hebben ze het supporterselftal met 7-0 afgedroogd. Gek genoeg zie je op het eerste oog niet wie de voetballers en de supporters zijn. Bij de fans lopen een aantal erg afgetrainde jongens, terwijl sommige spelers van Tre Penne een paar kilootjes teveel bij zich dragen.

Ik ben deze avond bij Tre Penne, omdat ik meer van het San Marinese voetbal wil weten dan alleen het nationale elftal. Facebook vind ik in veel opzichten de ‘Satan’, maar het is ook enorm handig. Nadat ik een berichtje heb gestuurd naar de pagina van Tre Penne, krijg ik al snel antwoord in het Engels. De man die de pagina beheert is Luca Nanni, de secretaris van Tre Penne. Dat niet alleen, hij speelde zelfs acht interlands voor San Marino. Dat zou net zoiets zijn als wanneer Joris Mathijsen de beheerder zou zijn van de Facebook-pagina van Willem II. Ik vertel Nanni dat ik zijn club graag wil bezoeken en hem wil spreken over Tre Penne. Dat is geen probleem.

Als Nanni hoort dat ik met de gevolgen van een gescheurde achillespees zit, biedt hij mij een lift aan. Zwaar geblesseerd zijn heeft ook z’n voordelen. In zijn auto – uiteraard een snelle Audi A4, want het is per slot van rekening San Marino – praten we wat over het voetbal in zijn land. Over zijn eigen carrière doet hij erg bescheiden. Nanni, die een paar maanden jonger is dan ik, heeft ook een zware blessure gehad, moest stoppen met voetbal en speelt tegenwoordig alleen zaalvoetbal. Toch is Tre Penne zijn echte passie. Om betrokken te blijven, is hij secretaris van de club geworden. Dat houdt onder meer in naar Zwitserland gaan voor Europese lotingen, maar dus ook het bijhouden van de Facebook-pagina van de club.

Nanni vertelt over zijn liefde voor Tre Penne (openingsfoto) en de Città (de oude stad, het centrum van San Marino). Hij woont er zelf niet, maar zijn hart ligt er wel. “Ik geniet altijd als ik richting de club rijd. Dan zie ik de drie torens op de Titano (de berg waarop de Citttà is gebouwd) steeds dichterbij komen. Daarom is Tre Penne ook de mooiste club van San Marino. Veel castello’s hebben meerdere clubs. San Marino heeft er maar een: Tre Penne. Wij zijn de club van de oude stad. Onze club is vernoemd naar de drie veren op de torens. Vanuit ons stadion zie je de Titano ook goed liggen. Zeker ’s avonds is het mooi als de lampen aan zijn, maar dat zal je straks wel zien.”

Het Stadio Fonte dell’Ovo ligt inderdaad prachtig. Het is omringd door bossen aan de ene kant, aan de andere kant zie je de Apenijnen (gebergte) en achter de hoofdtribune waakt de Monte Titano als een bezorgde vader over het stadion. Dit is geen kil industrieterrein waar veel Nederlandse clubs spelen. Op zich stelt het stadion weinig voor, want buiten de hoofdtribune is er niets. Dat is ook niet nodig, want de paar honderd zitplekken zijn ruim voldoende voor normale competitiewedstrijden. En als er een belangrijke wedstrijd is, wordt er altijd uitgeweken naar het nationale stadion in Serravalle.

Nanni legt uit dat het Stadio Fonte dell’Ovo het vaste trainingsstadion is voor Tre Penne, maar dat de club geen eigenaar van het stadion is. De zes stadions in San Marino zijn allen eigendom van de bond en die bepaalt waar je speelt. Er zijn namelijk meer clubs dan stadions. De wedstrijden worden dan ook uitgespreid over het weekend. Ondertussen komt er een heel druk mannetje in een hemd langs die zich aan mij voorstelt. Hij ratelt wat in het Italiaans en gaat weer verder. Nanni ziet mij wat verbaasd kijken en geeft uitleg over de druktemaker: “Dat is onze vice-voorzitter. Als Tre Penne speelt, zijn wij hem altijd kwijt. Hij kan de wedstrijdspanning niet aan en verstopt zich altijd. Pas na afloop zien wij hem weer.”

Niet veel later komt de voorzitter langs. Die spreekt ook geen Engels, maar de tranen springen hem bijna in de ogen als hij hoort dat ik Nederlander ben. “Van Basten! Gullit! Rijkaard!” gilt hij uit. Daarna heft hij zijn armen theatraal in de lucht. Het is duidelijk dat hij die tijden mist. Niet alleen het Nederlands voetbal is heel matig geworden, maar AC Milan is ook niet meer wat het geweest is. Hij schudt mij nogmaals de hand en probeert duidelijk te maken dat hij verder moet. Terwijl hij opnieuw “Van Basten! Gullit! Rijkaard!” roept en zijn handen omhoog gooit, loopt hij verder.

Dan arriveert er weer iemand en Nanni wijst naar hem. “Dat is Robert. Ik heb hem gevraagd om langs te komen, omdat hij veel beter Engels spreekt dan ik. Hij kan je nog veel meer vertellen over Tre Penne.” Niet veel later word ik voorgesteld aan Robert, die het erg leuk vindt dat een buitenlandse journalist interesse toont in zijn club. Ik krijg veel te horen over Tre Penne en het San Marinese voetbal. Robert is vooral groot liefhebber van de Europese wedstrijden van Tre Penne. Met het Welshe TNS is zelfs een vriendschap ontstaan na de duels in juli. Alleen over het eten in Wales is Robert niet te spreken. Hij trekt een vies gezicht als hij uitlegt dat ze een vieze, smakeloze groentesoep kregen voorgeschoteld.

Na afloop van de training brengt Nanni mij weer naar het hotel. We passeren ‘Bar Ferrovia’ waar het logo van Tre Penne trots op de gevel straalt. Terwijl ik afscheid neem van mijn gastheer, drukt hij mij een sjaal en een vaantje van Tre Penne in mijn handen. “Omdat jij interesse hebt getoond in onze club, wil ik je dit graag geven. Hopelijk vind je het leuk. Zo heb jij ook een klein stukje Tre Penne in Schotland.” Waar je een flinke zak geld op tafel moet leggen om FIFA-leden om te kopen, ben ik de lastigste niet. Tre Penne is vanaf nu mijn favoriete club in San Marino. En het vaantje hangt nu aan de muur in mijn slaapkamer.

San Marino v Azerbeidzjan

Afgelopen zondag zag ik San Marino van Azerbeidzjan verliezen. Geen verrassing, want de San Marinezen verliezen zo goed als altijd. Vooraf was San Marino niet een van de Pot 6-landen die hoog op mijn verlanglijstje stond. Maar het was toch wel erg leuk. Er heerst daadwerkelijk een liefde voor voetbal in het landje, hoewel ze er niet heel goed in zijn. Ik heb met trainers, bobo’s, legendes, journalisten en supporters gepraat en heb nu een goed beeld van het voetbal in het land. Het was een mooie week. Hieronder de foto’s van San Marino – Azerbeidzjan.

Stand na speeldag 1

De stofwolken zijn  opgetrokken en na de eerste speelronde hebben de 9 landen uit Pot 6 precies 2 punten gehaald. Het blijkt maar weer eens dat ze niet voor niets zijn ingeschat als de zwakste broeders. Toch staan er maar 3 van de 9 landen op de zesde en laatste plek. We zijn natuurlijk pas net bezig dus het zegt nog niets allemaal, maar er waren een paar opvallende uitslagen. De 4-3 nederlaag van Luxemburg in Bulgarije was best netjes, net zoals de 2-2 van Kazachstan tegen Polen. Er waren maar twee echt dikke nederlagen (Liechtenstein en Malta) en Kosovo had eigenlijk moeten winnen. Hieronder de uitslagen en de positie op de ranglijst van het Pot 6-land.

Groep A

Bulgarije – Luxemburg 4-3

6. Luxemburg 1-0 (3-4)

Groep B

Andorra – Letland 0-1

5. Andorra 1-0 (0-1)

Groep C

San Marino – Azerbeidzjan 0-1

5. San Marino 1-0 (0-1)

Groep D

Georgië – Oostenrijk 1-2

5. Georgië 1-0 (1-2)

Groep E

Kazachstan – Polen 2-2

2. Kazachstan 1-1 (2-2)

Groep F

Malta – Schotland 1-5

6. Malta 1-0 (1-5)

Groep G

Spanje – Liechtenstein 8-0

6. Liechtenstein 1-0 (0-8)

Groep H

Gibraltar – Griekenland 1-4

4. Gibraltar 1-0 (1-4)

Groep I

Finland – Kosovo 1-1

3. Kosovo 1-1 (1-1)

Het veld van de heksen

Aan de voet van Monte Titano ligt het Campo Sportivo di Borgo Maggiore van AC Libertas, de oudste voetbalclub van San Marino. De club uit Borgo Maggiore werd in 1928 opgericht en liet vier jaar later het stadionnetje tegen de bergwand aan bouwen. Het was van 1932 tot 1969, toen het Stadio Olimpico in Serravalle werd geopend, hét stadion van San Marino. Veel stelt het nu overigens niet meer voor. Er kunnen amper duizend man in en Libertas speelt tegenwoordig op andere velden, omdat het speelveld te klein is. Er zijn alleen nog trainingen en jeugdwedstrijden. Je kunt het goed zien liggen als je over de Passo delle Streghe loopt, dat je van toren 1 naar toren 2 leidt. De naam van die weg betekent in het Nederlands “Pad van de Heksen”. Vroeger werden hier namelijk vrouwen naar beneden gegooid die beschuldigd werden van hekserij. Vlogen ze weg dan waren ze schuldig, vielen ze dood neer dan waren ze onschuldig. Geen vrouw vloog ooit weg. Het maakt van het Campo Sportivo di Borgo Maggiore een lugubere plek.

De beruchte Passo delle Streghe waar vrouwen naar beneden werden gegooid

Die vielen dood neer op de plek waar nu het Campo sportivo di Borgo Maggiore van AC Libertas ligt

De 3 Torens van San Marino

Overal in San Marino zie je afbeeldingen met 3 torens. Op de vlag, op de voetbalshirts, op koekjes, in deuren en in muren. De 3 torens zijn een heel belangrijk symbool voor het land. Als je die dist, worden de San Marinezen pislink. Vanuit mijn hotel zie ik het drietal liggen op de Monte Titano: de Guaita, de Cesta en de Montale. Zij waken over het land. De eerste, de Guaita, is de mooiste. Die zie je ook op alle ansichtkaarten staan. Ooit gebouwd in de elfde eeuw. De Cesta ligt op het hoogste punt van de berg en stamt uit de dertiende eeuw. Daar vind je een museum ter ere van Sint Marinus, naar wie het land is genoemd. De Montale is de kleinste. Het is ook de enige die niet voor het publiek toegankelijk is. Gebouwd in de veertiende eeuw diende het lange tijd als gevangenis. De enige ingang lijkt een deur op zeven meter hoogste te zijn. Hieronder enkele plekken waar ik de drie torens ben tegengekomen, en dat is maar een kleine selectie.

Guaita

Cesta

Montale

Monte Titano met de 3 torens die over San Marino waken

De 3 torens zijn overal, zoals hier op de vlag

Op het shirt zijn ze uiteraard ook te zien. Lekker subtiel ook

De 3 torens zie je ook op veel gebouwen

De lokale supermarkt is vernoemd naar de berg en heeft de 3 torens als logo

Ook op de nummerplaten is het drietal aanwezig

Op deuren? Check

En ten slotte op de lokale specialiteit ‘Torta Tre Monti’ die je hier overal ziet

San Marino: de cijfers

Momenteel zit ik in San Marino. Het is het eerste van de negen landen die ik ga bezoeken voor mijn Pot 6-project. Misschien wel het zwakste team, al zal het er om hangen. Gibraltar is een grote rivaal voor de houten lepel. San Marino doet sinds 1990 mee in de kwalificatierondes voor WK’s en EK’s en het won nog nooit. In de voorrondes van het WK werd in 56 wedstrijden 54 verloren en twee keer gelijk gespeeld. Doelsaldo: 9-259 In kwalificatiepoules voor het EK doet San Marino het nog slechter: 66 wedstrijden leverden 65 nederlagen, één gelijkspel en een doelsaldo van 7-289 op. Dat ene puntje werd in 2014 behaald, na slechts zestig pogingen. De slechtste voorronde ooit was voor het EK in 2012. San Marino verloor alle tien de wedstrijden en het doelsaldo was 0-53, onder meer door een 11-0 tegen Nederland. Het zal deze voorronde niet veel beter gaan. Maar als er een kans is op winst, is het tegen Azerbeidzjan. Vandaar dat ik ook hier in San Marino start met mijn project. Hopelijk ben ik getuige van een historische gebeurtenis.

De cijfers

Officiële wedstrijden: 122

Winst: 0

Gelijkspel: 3

Verlies: 119

Doelsaldo: 9-548

Grootste overwinning: –

Grootste nederlaag: Duitsland v San Marino 13-0

De officiële wedstrijden die San Marino niet verloor:

San Marino – Turkije 0-0 (WK, 1993)

Letland – San Marino 1-1 (WK, 2001)

San Marino – Estland 0-0 (EK, 2014)