Fleet Street

Londen was de afgelopen week even het middelpunt van het wereldnieuws. Chavs vernielden de boel, maar gelukkig lijkt het erop dat de situatie onder controle is. Een paar weken eerder was het ook al raak. De Londense krant, en instituut, News of the World werd opgeheven nadat bekend werd dat ze alle grenzen van ethiek hadden overschreden. Speciaal voor DT116 duikt Dutch Addick van The Daily Footy in zijn “Passion for London” eens wat dieper in de Londense krantenwereld en geeft meteen tips over welke kranten je het beste kunt lezen als je in Engeland bent en wat over voetbal wil lezen.

Ik geef het meteen toe; ik ben verslaafd aan kranten. En dan niet het lezen van artikelen op internet of iPad, maar echte kranten op echt papier waar je zwarte vingers van krijgt van de inkt die afgeeft. Deze verslaving heb ik al van jongs af aan, toen ik als kleine jongen thuis de krant deelde met mijn vader, hij het ene stuk en ik het andere en dan na een tijdje omwisselen. Op woensdagavond werd altijd het gratis huis-aan-huis krantje bezorgd en we zaten dan beiden daarop te wachten. Mooie herinneringen.

Toen ik wat ouder werd en ook de interesse in Engels voetbal toenam, ontdekte ik ook de Engelse kranten. Die kon je nooit krijgen in het dorp waar ik ben opgegroeid, maar als we met de bus naar de grote stad gingen, dan was het voor mij vaste prik om ook even langs het station te gaan en daar een krant te kopen. Dat rek met al die kranten in verschillende talen en vreemde titels was mijn blik op de wijde wereld. Wat was ik gefascineerd door kranten als The Sun en The Daily Mail, op dat gekke, kleine, maar o zo handige formaat. Allemaal kleurenfoto’s en verslagen van voetbalwedstrijden tussen clubs met de meest vreemde namen. Bury, Mansfield, Swansea, wie kwam daar nou!

Nu ik een grote vent ben is die fascinatie voor dat grijze papier met die zwarte inkt die aan je vingers gaat zitten geenszins afgenomen. Alhoewel de romantiek natuurlijk een stuk minder is geworden, omdat buitenlandse kranten hier in Eindhoven letterlijk om de hoek te koop zijn en ik inmiddels vaak de oversteek maak naar Engeland vanwege het voetbal. Helaas is het krantenlandschap in Nederland bijzonder saai te noemen en ben ik alleen geabonneerd op het Algemeen Dagblad, vooral vanwege het sportnieuws. Verder heb je de zure Volkskrant, de Tokkie Telegraaf, de elitaire NRC, het lokale sufferdje en nog wat vage titels.

In Engeland echter is de situatie totaal anders, met name omdat kranten daar hoofdzakelijk los worden verkocht en dus elke dag de aandacht van de koper moeten trekken. Vooral dit laatste leidt soms tot onfrisse praktijken, zoals we recent hebben gemerkt met het afluisterschandaal. Ook het fenomeen zondagkrant is in Engeland heel normaal, terwijl we dat hier helemaal niet kennen. In Engeland wordt niet gesproken over “de pers” of over “de media”, maar over “Fleet Street”. Fleet Street is de straat in Londen waar vroeger alle redacties en uitgeverijen van alle kranten waren gevestigd. De bedrijvigheid was hier altijd enorm en je kunt je voorstellen dat in de pubs van Fleet Street de laatste gossip rijkelijk werd uitgewisseld tussen de journalisten. Helaas heeft ook de modernisering vat gekregen op Fleet Street en zijn inmiddels alle redacties verhuisd naar saaie kantoorkolossen in Wapping en Canary Wharf. Dit werd geïnitieerd door Rupert Murdoch, die de legendarische macht van de vakbonden wilde breken en de kranten op efficiënte en flexibele wijze wilde leiden. Hij sloot begin jaren 80 een pact met Margaret Thatcher en zorgde ervoor dat de invloed van vakbonden enorm werd beperkt. Hoewel momenteel dus bijna geen kranten meer worden gemaakt in Fleet Street, staat de naam van deze straat nog steeds synoniem voor “de pers”. Als je door deze straat loopt, dan kun je overigens nog steeds gevels zien met daarop namen van kranten die daar hebben gezeten.

Zoals gezegd heeft elke krant ook een zondagskrant, soms met dezelfde naam en soms met een afwijkende naam. Het grappige is dat de reguliere krant en de zondagskrant verschillende redacties hebben en dat deze ook concurrenten van elkaar zijn en primeurs zoveel mogelijk voor elkaar (en de andere kranten natuurlijk) geheim houden. Wie geïnteresseerd is in hoe dit wereldje in elkaar zit, kan ik het boek “The Insider” van Piers Morgan van harte aanbevelen. Piers Morgan was overigens editor (hoofdredacteur) van de Daily Mirror, maar werd gedwongen om ontslag te nemen, omdat de Mirror foto’s had geplaatst over wangedrag van Britse militairen in Irak. Foto’s die later vals bleken te zijn. Morgan zit nu in de USA waar hij de opvolger is van de legendarische Larry King met een dagelijkse talkshow.

Hoewel de meeste kranten tegenwoordig op tabloid formaat verschijnen, wordt nog steeds onderscheid gemaakt tussen de “broadsheets” en de “tabloids”, ook wel “red tops” genoemd. De eerste zijn de serieuze, betrouwbare kranten, de laatste de schandaalkranten vol gossip en verhalen die niet of maar half kloppen. De koppen van de tabloids zijn overigens vaak wel hilarisch, de kranten hebben hier overigens speciale koppenmakers in dienst (geen grap!).

De broadsheets bestaan uit The Times (The Sunday Times), The Independent (The Independent on Sunday, The i), The Guardian (The Observer) en The Telegraph (The Sunday Telegraph). De eerbiedwaardige Times is een echte Tory krant, conservatief, snobistisch en typisch Oxford & Cambridge. De voetbal verslaggeving is redelijk, vooral op maandag, maar hier toch vooral aandacht voor typische public school sporten als rugby en cricket. The Independent is een relatief jonge krant, opgericht in 1986. Deze krant komt de eer toe dat het als eerste van broadsheet overstapte naar tabloid formaat. Dit werd zo’n succes dat andere kranten snel volgden. The Independent is een vrij linkse krant, wat je kunt zien aan de covers die bijna altijd over Afghanistan of over het milieu gaan. Recent hebben ze The I gelanceerd, een goedkope, kortere variant van The Independent als antwoord op de gratis kranten en gericht op de jongere lezers. Dit lijkt een schot in de roos te zijn. Qua voetbalverslaggeving niet heel erg bijzonder. The Guardian is de meest linkse krant van Engeland, een beetje de Volkskrant van Engeland. Wel een visueel erg mooie krant en de enige krant die in het zogenaamde Berliner formaat verschijnt. Dat zit tussen tabloid en broadsheet in. Ook deze krant is qua voetbalverslaggeving niet heel erg bijzonder. The Daily Telegraph is de meest reactionaire, conservatieve krant van Engeland. Pro Tory en anti-Europees is het typisch de krant van gepensioneerde generaals die elke dag roepen dat vroeger alles beter was. De bijnaam van de krant is dan ook de Torygraph. De sportverslaggeving is overigens wel prima in orde, vooral op zaterdag en zondag.

De tabloids bestaan uit The Sun (met tot voor kort News of the World als zondagskrant), The Daily Mirror (The Sunday Mirror), The Daily Star (The People), The Daily Sport (The Sunday Sport). De grootste en misschien ook wel meest bekende tabloid is The Sun van Rupert Murdoch. Verreweg de hoogste oplage en daardoor heeft het heel veel macht. Murdoch gebruikt de krant nogal eens om zijn eigen voorkeuren kenbaar te maken. Was altijd op de hand van de Tories, maar maakte een legendarische omslag toen het Tony Blair ging steunen. De krant maakte recent weer de switch naar de Tories en steunt nu David Cameron. Had ooit een oplage van 4 miljoen, maar ook dat is door de ontlezing teruggelopen. The Daily Mirror is de grote concurrent van The Sun, maar kan het ze eigenlijk nooit echt moeilijk maken. The Mirror is historisch gezien altijd een Labour krant geweest, maar loopt niet blind achter ze aan en durft kritisch te zijn. De overige tabloids gaan eigenlijk nergens over en staan vol met borsten, gossip en sterretjes van de tweede garnituur. Een uitzondering is de Daily Sport wat eigenlijk een cultkrant is. Iedereen die voor het eerst naar Engeland gaat koopt deze krant en denkt 80 pagina’s sport te krijgen, maar zal verbaasd opkijken….

En dan heb je nog een tussencategorie, tabloids die qua verslaggeving en toon een tabloid zijn, maar toch ook serieus nieuws brengen en daardoor veel invloed hebben. Het gaat hier om The Daily Mail (The Mail on Sunday) en The Daily Express (The Sunday Express). The Daily Mail is wel een aardige krant, redelijk conservatief en pro Tory met redelijk veel politieke invloed. De voetbal verslaggeving is prima, vooral op zondag omdat ze vaak goede en bekende columnisten hebben. The Daily Express is een beetje vlees noch vis krant, en springt er niet echt uit ook niet qua sport en voetbal.

Onlangs werd de jager het opgejaagde wild. The News of the World heeft in het verleden de voice mails van veel celebrities gehackt om zo met primeurs te kunnen komen. Werd dit nog min of meer ter kennisgeving aangenomen, toen bekend werd dat ze dit ook hadden gedaan met de telefoon van Milly Dowler, een onlangs vermoorde tiener, brak de pleuris uit en ging de beerput open. Tot op het hoogste politieke niveau werd de kwestie besproken en leidde het tot onderzoeken. Omdat de affaire het bedrijf van Murdoch in gevaar bracht, besloot deze om The News of the World op te heffen om verdere schade te voorkomen. Een ongekende beslissing om de grootse zondagkrant van het land met een een oplage van meer dan 4 miljoen om zeep te helpen. Deze stap en de gevolgen van de onderzoeken die nog lopen zullen een behoorlijke impact hebben op het krantenlandschap. Al is het maar omdat op zondag miljoenen kopers van kranten op zoek gaan naar een alternatief. Het is afwachten welke kranten hiervan zullen profiteren en welke niet. Het zal duidelijk zijn dat de affaire impact gaan hebben, maar waar het toe gaat leiden is nu nog lastig te zeggen. Het staat in ieder geval wel vast dat, in tegenstelling tot hier in Nederland, de krantenwereld in de UK “never a dull moment” heeft.